MỨC TRỢ CẤP NUÔI CON SAU LY HÔN LÀ BAO NHIÊU?

Trợ cấp hay còn gọi là cấp dưỡng là trách nhiệm của người có nghĩa vụ cấp dưỡng với người được cấp dưỡng. Khi vợ chồng ly hôn, bên cạnh vấn đề nuôi dưỡng con chung, tài sản chung, nợ chung thì vấn đề trợ cấp nuôi con cũng xảy ra nhiều tranh chấp. Vậy pháp luật quy định nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn thế nào? Mức trợ cấp nuôi con sau ly hôn tối thiểu là bao nhiêu? Tiền trợ cấp nuôi con sau ly hôn được trả ra sao? Làm gì khi người có nghĩa vụ cấp dưỡng không cấp dưỡng nuôi con? Bạn đọc có thể tham khảo bài viết dưới đây. Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần tư vấn vấn đề trợ cấp nuôi con sau ly hôn; vui lòng liên hệ Luật Hùng Bách theo số 0988.732.880 – 0976.985.828 (Zalo/Viber).

Nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn

Trợ cấp nuôi con sau ly hôn là gì?

Trợ cấp hay còn gọi là cấp dưỡng nuôi con là nghĩa vụ của cha, mẹ người không trực tiếp nuôi con sau ly hôn.

Căn cứ khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 (Sau đây gọi là “Luật HNGĐ”) thì:

“Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền; hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này”.

Trợ cấp nuôi con sau ly hôn là việc cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau ly hôn đóng góp tiền; hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của của con chưa thành niên; hoặc đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn

Điều 110 Luật HNGĐ quy định về Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con như sau:

“Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên; con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con; hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con”.

Tại khoản 2 Điều 82 Luật HNGĐ quy định cấp dưỡng là nghĩa vụ của cha mẹ đối với con sau ly hôn: “Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con”.

Theo đó, đối tượng được trợ cấp bao gồm:

• Con chưa thành niên: Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi theo khoản 1 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015.
• Con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình: Không có khả năng lao động có thể là do sức khỏe yếu; mất sức lao động; bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự… Tuy nhiên, không có khả năng lao động phải đi kèm với điều kiện không có tài sản để tự nuôi mình.

Như vậy, sau khi ly hôn người không trực tiếp nuôi con phải trợ cấp nuôi con đến khi con thành niên (đủ 18 tuổi). Nếu con thành niên mà không tự nuôi sống được bản thân do bị tàn tật; hoặc không có năng lực hành vi dân sự; thì người có nghĩa vụ cấp dưỡng phải có trách nhiệm trợ cấp nuôi con không thời hạn.

Người có quyền yêu cầu trợ cấp nuôi con sau ly hôn

Cha, mẹ có nghĩa vụ trợ cấp cho con chưa thành niên; con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con. Vậy ai có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn? Có phải chỉ có cha, mẹ là người trực tiếp nuôi con mới có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn không?

Căn cứ Điều 119 Luật HNGĐ thì người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ trợ cấp bao gồm:

– Người được trợ cấp, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trợ cấp phải thực hiện nghĩa vụ đó.

– Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trợ cấp phải thực hiện nghĩa vụ đó:

• Người thân thích;
• Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
• Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
• Hội liên hiệp phụ nữ.

– Ngoài ra, cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ trợ cấp có quyền đề nghị cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trợ cấp phải thực hiện nghĩa vụ đó.

Như vậy, ngoài cha, mẹ là người trực tiếp nuôi con thì các chủ thể nêu trên cũng có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trợ cấp phải thực hiện nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn.

Quy định về mức trợ cấp nuôi con sau ly hôn

Điều 116 Luật Hôn nhân gia đình quy định về mức cấp dưỡng hay còn gọi là trợ cấp như sau:

“Điều 116. Mức cấp dưỡng

1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng; hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập; khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

2. Khi có lý do chính đáng; mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết”.

Như vậy, mức trợ cấp có thể được thỏa thuận giữa người có nghĩa vụ trợ cấp và người được trợ cấp hoặc người giám hộ của người đó. Tức là người không trực tiếp nuôi con có thể thỏa thuận mức trợ cấp nuôi con với người đang trực tiếp nuôi con.

Mức trợ cấp được xác định căn cứ vào thu nhập; khả năng thực tế của người có nghĩa vụ trợ cấp. Tuy nhiên, nếu các bên không tự thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết. Bên cạnh đó, mức cấp dưỡng này cũng có thể thay đổi do thỏa thuận của các bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Xem thêm: Luật nuôi con sau ly hôn

Mức trợ cấp nuôi con sau ly hôn tối thiểu là bao nhiêu?

Thưa luật sư Luật Hùng Bách, xin hỏi: Nếu ly hôn mà hai vợ chồng không thỏa thuận được mức cấp dưỡng nuôi con thì phải làm như thế nào ạ? Pháp luật quy định mức cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn tối thiểu là bao nhiêu? Mong nhận được tư vấn từ Luật sư. Tôi cảm ơn Luật sư.

Trả lời: Chào bạn. Luật Hùng Bách giải đáp câu hỏi của bạn như sau:

Hiện nay, không có văn bản nào quy định mức trợ cấp nuôi con sau ly hôn tối thiểu là bao nhiêu và cụ thể mức trợ cấp cho con là bao nhiêu. Căn cứ vào thu nhập; khả năng thực tế của người có nghĩa vụ trợ cấp và nhu cầu thiết yếu của người được trợ cấp; thì người có nghĩa vụ trợ cấp và người được trợ cấp hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận mức trợ cấp phù hợp. Trong trường hợp không thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.

Khi quyết định mức tiền phải trợ cấp; để xác định mức trợ cấp cụ thể Tòa án thường căn cứ vào chứng từ, hóa đơn… liên quan đến chi phí hợp lý để nuôi dưỡng; chăm sóc con và thu nhập; khả năng thực tế của người có nghĩa vụ trợ cấp.

Mức trợ cấp thường không cao hơn mức thu nhập của người có nghĩa vụ trợ cấp. Trong trường hợp mức trợ cấp nuôi con Tòa án phán quyết vượt quá khả năng của người có nghĩa vụ trợ cấp; thì người đó có quyền làm đơn đề nghị Tòa án xem xét lại mức trợ cấp. Khi có lý do chính đáng; mức trợ cấp có thể thay đổi. Việc thay đổi mức trợ cấp do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

LUẬT SƯ TƯ VẤN CẤP DƯỠNG NUÔI CON SAU LY HÔN – 0988.732.880 (ZALO)

Trả tiền trợ cấp nuôi con sau ly hôn như thế nào?

Việc cấp dưỡng được thực hiện theo các phương thức quy định tại Điều 117 Luật HNGĐ. Cụ thể:

– Cấp dưỡng theo định kỳ: Đây là phương thức ưu tiên và thường được sử dụng trên thực tế. Các bên có thể thỏa thuận về nghĩa vụ cấp dưỡng bằng tiền; hoặc tài sản theo phương thức định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm.

– Cấp dưỡng một lần: Cấp dưỡng một lần sau ly hôn thông thường khoản cấp dưỡng tương đối lớn; điều này có thể gây khó khăn cho người phải thực hiện nghĩa vụ. Do vậy việc cấp dưỡng một lần cần căn cứ vào tài chính của người có nghĩa vụ.

Việc lựa chọn phương thức nào trước hết dựa trên sự thỏa thuận giữa các bên; nếu các bên không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Việc thoả thuận phương thức cấp dưỡng phải được thực hiện bằng văn bản. Trong trường hợp các bên không tự thoả thuận được thì yêu cầu Toà án giải quyết.

Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng; tạm ngừng cấp dưỡng trong trường họp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Làm gì khi vợ/chồng không trả tiền trợ cấp nuôi con sau ly hôn?

Chào Luật sư Luật Hùng Bách. Tôi có câu hỏi mong được sự tư vấn từ Luật sư: Tôi và chồng đã ly hôn từ tháng 2/2022. Sau khi ly hôn thì Tòa án quyết định cho tôi là người có quyền được trực tiếp nuôi con và chồng tôi có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con hàng tháng. Nhưng sau ly hôn thì chồng tôi có trợ cấp cho tôi để nuôi con được 3 tháng. Sau đó thì chồng tôi không trợ cấp nữa. Cho tôi hỏi, trường hợp chồng không trả tiền trợ cấp nuôi con sau ly hôn thì tôi phải làm sao? Chồng tôi trốn tránh nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn có bị xử phạt không? Tôi cảm ơn Luật sư.

Trả lời: Chào bạn. Luật Hùng Bách tư vấn trường hợp của bạn như sau:

Làm gì khi chồng không trả tiền trợ cấp nuôi con sau ly hôn?

Như chúng tôi đã phân tích ở trên, nếu con chưa thành niên; hoặc con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình; thì sau ly hôn người không sống cùng con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.

Trường hợp của bạn đã có bản án ly hôn của tòa và bản án đã có hiệu lực pháp luật; nếu chồng bạn không thực hiện nghĩa vụ của mình thì bạn có quyền yêu cầu thi hành án.

Hồ sơ, thủ tục yêu cầu thi hành bản án về tiền cấp dưỡng

Căn cứ khoản 13 Điều 1 Luật Thi hành án sửa đổi năm 2014; hồ sơ cần nộp để yêu cầu thi hành án về tiền cấp dưỡng bao gồm:

• Đơn yêu cầu thi hành án; hoặc nếu nội dung yêu cầu trình bày bằng lời nói thì sẽ được lập biên bản có chữ ký của người lập. Biên bản này có giá trị như đơn yêu cầu.
• Bản án, quyết định hoặc tài liệu khác có liên quan.

Hình thức nộp: Trực tiếp nộp đơn hoặc trình bày bằng lời nói hoặc ủy quyền cho người khác hoặc gửi qua bưu điện.

Khi tiếp nhận yêu cầu thi hành án; cơ quan thi hành án phải kiểm tra nội dung yêu cầu và các tài liệu kèm theo. Đồng thời, sẽ thông báo bằng văn bản cho người yêu cầu trong thời gian 05 ngày làm việc:

• Từ chối: Người yêu cầu không có quyền yêu cầu thi hành nội dung không liên quan đến bản án, quyết định hoặc không phát sinh quyền, nghĩa vụ của người phải cấp dưỡng trong bản án, quyết định; Cơ quan thi hành án không có thẩm quyền; Hết thời hiệu.
• Ra quyết định thi hành án.

Căn cứ Điều 46 Luật Thi hành án dân sự; hết thời hạn 10 ngày tự nguyện thi hành án mà người có nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện thì sẽ bị cưỡng chế.

Thời hiệu yêu cầu cấp dưỡng

Theo khoản 1 Điều 30 Luật Thi hành án dân sự; kể từ ngày quyết định, bản án có hiệu lực, người đòi cấp dưỡng có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án ra quyết định trả tiền cấp dưỡng:

• Nếu trong bản án, quyết định có nêu rõ thời hạn cấp dưỡng thì 05 năm được tính từ ngày nghĩa vụ cấp dưỡng đến hạn.
• Nếu bản án, quyết định quy định cấp dưỡng theo định kỳ như theo tháng, quý hoặc năm… thì thời hiệu 05 năm được tính cho từng kỳ kể từ ngày đến hạn.

Hành vi trốn tránh nghĩa vụ trợ cấp nuôi con sau ly hôn có bị xử phạt không?

Theo điểm a khoản 3 Điều 64 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính đối với Hành vi vi phạm quy định trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Theo đó, hành vi không thực hiện công việc phải làm theo bản án, quyết định sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi 2017 quy định cụ thể về Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:

“Điều 186. Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”.

Như vậy, nếu trốn tránh cấp dưỡng thì có thể bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng hoặc có thể bị phạt tù đến 02 năm.

LUẬT SƯ TƯ VẤN CẤP DƯỠNG NUÔI CON SAU LY HÔN – 0988.732.880 (ZALO)

Mẫu đơn yêu cầu cấp dưỡng nuôi con

Tranh chấp về cấp dưỡng nuôi con được xem là vụ án dân sự theo quy định tại khoản 5 Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sư. Mẫu đơn yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là đơn mà chủ thể có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải nộp trong trường hợp yêu cầu Tòa án giải quyết về vấn đề cấp dưỡng. Mẫu đơn yêu cầu cấp dưỡng nuôi con được viết dựa trên Mẫu số 23 ban hành kèm theo theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP.

Nếu bạn cần cung cấp Mẫu đơn yêu cầu cấp dưỡng nuôi con hoặc cần hỗ trợ soạn đơn yêu cầu cấp dưỡng nuôi con; bạn có thể liên hệ Luật Hùng Bách theo số 0988.732.880 (Zalo) để được tư vấn, hỗ trợ. 

Thủ tục thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con

Theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình hiện hành; mức cấp dưỡng nuôi con do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên không thỏa thuận được; mức cấp dưỡng sẽ do Tòa án ấn định căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của con. Tuy nhiên trường hợp mức cấp dưỡng không còn phù hợp với thu nhập, khả năng thực tế của người cấp dưỡng; hoặc không còn phù hợp với nhu cầu thiết yếu của con; thì các bên có thể thỏa thuận lại mức cấp dưỡng. Nếu không thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.

Thủ tục thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con được thực hiện theo trình tự sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con bao gồm:

– Đơn yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng. Trong đó, phải thể hiện được các nội dung gồm: Ngày, tháng năm; Tòa án giải quyết; Nội dung cụ thể về yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng…;

– Quyết định hoặc bản án ly hôn;

– Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu của người yêu cầu;

– Chứng cứ chứng minh yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng: Kèm theo các lý do để yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng là giấy tờ; tài liệu chứng minh như giấy vay nợ, hồ sơ khám bệnh, hóa đơn…

• Tăng mức cấp dưỡng: Nhu cầu thiết yếu của con ngày càng cao, giá cả sinh hoạt cũng tăng nhanh… khiến mức cấp dưỡng trước đó không còn phù hợp nữa.
• Giảm mức cấp dưỡng: Tình hình kinh tế, thu nhập… của người có nghĩa vụ cấp dưỡng giảm sút hoặc gặp khó khăn do dịch bệnh, do sức khỏe yếu, bệnh tật… nên không còn đủ điều kiện để cấp dưỡng theo mức đã thỏa thuận.