Giải quyết tranh chấp đất đai là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm giải quyết các bất đồng giữa các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất; xác định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ đất đai. Vậy tranh chấp đất đai là gì? Việc xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai trong các trường hợp cụ thể được quy định như thế nào? Bài viết sau đây của Luật Hùng Bách sẽ cung cấp thêm thông tin cho bạn đọc về các nội dung trên. Trường hợp bạn đọc cần tư vấn, vui lòng liên hệ đến Luật Hùng Bách qua số điện thoại/Zalo/Viber 0979.964.828 để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời.
MỤC LỤC
Các loại tranh chấp đất đai
Khái niệm tranh chấp đất đai
Tranh chấp là những xung đột, bất đồng ý kiến, quan điểm xảy ra giữa các bên trong các quan hệ xã hội. Tranh chấp thường đi liền với quyền và nghĩa vụ của các bên.
Căn cứ tại khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013, khái niệm tranh chấp đất đai được quy định cụ thể như sau:
“24. Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.”
Theo đó, có thể hiểu tranh chấp đất đai là sự bất đồng, mâu thuẫn hay xung đột về lợi ích, về quyền và nghĩa vụ giữa các chủ thể khi tham gia vào quan hệ pháp luật đất đai.
Các tranh chấp đất đai thường gặp
Tranh chấp đất đai là dạng tranh chấp phổ biến, phức tạp nhất hiện nay. Do đó, để giải quyết tranh chấp đất đai cần phải xác định được đúng dạng tranh chấp đất đai.
Thứ nhất, tranh chấp về quyền sử dụng đất
Đây là tranh chấp phát sinh trong quá trình sử dụng đất giữa các bên với nhau về việc ai là người có quyền sử dụng hợp pháp đối với một thửa đất nào đó. Trong dạng tranh chấp này, thông thường sẽ gặp các loại tranh chấp về ranh giới đất (việc lấn chiếm đất, sử dụng lối đi chung,…); tranh chấp đòi lại đất cho mượn, cho thuê,…; tranh chấp về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong các quan hệ thừa kế, ly hôn,…
Thứ hai, tranh chấp về quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất
Dạng tranh chấp này mang bản chất là tranh chấp về việc thực hiện các giao dịch dân sự liên quan đến đất đai. Ví dụ: tranh chấp trong quá trình thực hiện việc chuyển nhượng; đặt cọc; tuyên bố giao dịch vô hiệu; công nhận hiệu lực của hợp đồng; tặng cho; cho thuê, thuê lại; thế chấp quyền sử dụng đất,…Hoặc các tranh chấp liên quan đến việc bồi thường giải phóng mặt bằng; hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia,…
Thứ ba, tranh chấp về mục đích sử dụng đất
Mục đích sử dụng đất là cách thức mà Nhà nước phân loại đất đai và yêu cầu người quản lý đất đai phải tuân thủ các quy định khi giao đất, cho thuê đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đây là tranh chấp phát sinh chủ yếu khi người sử dụng đất sử dụng sai mục đích so với khi được Nhà nước giao đất, thu hồi đất.
Cách giải quyết tranh chấp đất đai
Giải quyết tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ
Tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ là một dạng tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất giữa cá nhân/hộ gia đình đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với các chủ thể khác. Khi xảy ra tranh chấp đất đai, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được xem là bằng chứng quan trọng để chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp của người sử dụng đất.
Các trường hợp tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ thường xuyên xảy ra như: tranh chấp ranh giới đất liền kề; tranh chấp lối đi chung; tranh chấp thừa kế ; chia tài sản chung của hai vợ chồng khi ly hôn,….
Các phương thức giải quyết tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ:
- Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải; hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Trong trường hợp các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Kết quả của buổi hòa giải là một trong những điều kiện khi khởi kiện tại Tòa án.
- Trường hợp khi đã đàm phán, hòa giải tranh chấp đất với nhau nhưng vẫn không đạt được kết quả như mong muốn thì các bên có thể lựa chọn giải quyết tại Toà án nhân dân có thẩm quyền
LUẬT SƯ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP NHÀ ĐẤT – LIÊN HỆ: 0979.964.828
Giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ
Khoản 1 Điều 91 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định, việc tranh chấp đất đai khi không có giấy tờ sẽ được giải quyết dựa trên các căn cứ sau:
- Chứng cứ chứng minh về nguồn gốc; quá trình sử dụng đất do các bên tranh chấp đất đai đưa ra;
- Thực tế diện tích đất mà các bên tranh chấp đang sử dụng ngoài diện tích đất đang có tranh chấp và bình quân diện tích đất cho một nhân khẩu tại địa phương;
- Sự phù hợp của hiện trạng sử dụng thửa đất đang có tranh chấp với quy hoạch; kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
- Chính sách ưu đãi người có công của Nhà nước;
- Quy định của pháp luật về giao đất; cho thuê đất; công nhận quyền sử dụng đất.
Ngoài các căn cứ nêu trên, cơ quan thẩm quyền cũng có thể dựa vào kết quả xác minh thực tế; Biên bản hòa giải; Lời khai của các đương sự; Giấy tờ giao dịch liên quan tới quyền sử dụng đất của các bên; Kết quả giám định,…
Các phương thức giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ:
Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:
+ Lựa chọn giải quyết tranh chấp tại UBND có thẩm quyền: gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đến UBND cấp huyện nơi có đất tranh chấp.
+ Đối với lựa chọn Tòa án giải quyết: gửi đơn ra tòa án cấp huyện nơi có bất động sản tranh chấp căn cứ theo quy định tại khoản 9 Điều 26, điểm a khoản 1 Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 39 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.
Nếu bạn không có thời gian chuẩn bị hồ sơ; tham gia giải quyết tranh chấp đất đai hãy uỷ quyền cho Luật Hùng Bách đại diện bạn thực hiện các thủ tục tại cơ quan có thẩm quyền.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Câu hỏi: Gia đình tôi và hàng xóm đang có tranh chấp về ranh giới đất đai. Do ngày trước hai bên cắm mốc làm ranh giới. Giờ con trai của nhà hàng xóm nhổ mốc cắm; trồng cây lấn sang phía đất nhà tôi tầm 5 mét. Tôi đã yêu cầu họ trả lại đất; cắm mốc giới lại như ban đầu nhưng họ không đồng ý. Hai bên đã nhiều lần nói chuyện và không tìm ra phương pháp giải quyết. Chúng tôi đều ở huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Xin hỏi, để giải quyết tranh chấp này gia đình tôi cần liên hệ cơ quan nào để giải quyết? Xin cảm ơn.
Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho Luật Hùng Bách. Vì trong câu hỏi bạn không nêu rõ phần diện tích đất đang tranh chấp đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay chưa; nên Luật Hùng Bách trả lời về thẩm quyền giải quyết các tranh chấp đất đai như sau:
Thẩm quyền hòa giải tranh chấp đất đai
Căn cứ quy định tại Điều 202, Luật Đất Đai 2013 có quy định về hòa giải tranh chấp đất đai. Theo đó, hòa giải tranh chấp đất đai sẽ gồm hai trường hợp:
– Trường hợp 1: Hoà giải theo hình thức tự nguyện được nhà nước khuyến khích. Các bên tranh chấp tự hòa giải hoặc thông qua hòa giải cơ sở.
– Trường hợp 2: Hoà giải bắt buộc tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp. Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn sẽ có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương của mình. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày; kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai. Có thể thấy, UBND cấp xã có thẩm quyền tổ chức hòa giải bắt buộc nhưng không có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật.
Như vậy, gia đình bạn và hàng xóm đã tự hoà giải với nhau nhưng không thống nhất được việc giải quyết thì có thể nộp đơn yêu cầu hoà giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp.
Trường hợp bạn không biết phải chuẩn bị đơn như thế nào? Hồ sơ cần những gì? Cần thu thập thêm những giấy tờ gì kèm theo? Hãy liên hệ ngay đến số 0979.964.828 để được Luật sư đất đai tư vấn cụ thể.
Khởi kiện tranh chấp đất đai tại Tòa án
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ
Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà không thành thì tiến hành giải quyết theo Khoản 1 Điều 203 Luật Đất đai 2013; theo đó, tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì do Tòa án nhân dân giải quyết.
Như vậy, nếu đất của gia đình bạn đã được cấp giấy chứng nhận; và hai bên hoà giải tại UBND cấp xã nhưng hoà giải không thành thì bạn có quyền nộp đơn yêu cầu Toà án giải quyết tranh chấp về đất đai.
XEM THÊM: HỒ SƠ KHỞI KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI CẦN NHỮNG GIẤY TỜ GÌ?
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ
Căn cứ khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai 2013 có quy định về thẩm quyền giải quyết trường hợp tranh chấp đất đai không có giấy tờ như sau:
2. Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;
b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Như vậy, theo quy định trên thì đối với tranh chấp đất đai không có sổ đỏ; đương sự có quyền lựa chọn Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự; hoặc UBND cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 203 Luật đất đai 2013 để giải quyết tranh chấp.
Luật sư đại diện giải quyết tranh chấp – Luật Hùng Bách – Liên hệ: 0979.964.828
Xác định Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
- Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh; hoặc khởi kiện tại Tòa án nhận dận theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
- Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nạm định cự ở nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường; hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
Xác định Toà án nhân dân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Toà án có thẩm quyền theo lãnh thổ là Toà án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp về bất động sản. Trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân đã nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền; và cơ quan đó đang giải quyết tranh chấp thì vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
Theo đó, bạn có thể dựa vào các quy định theo thông tin Luật Hùng Bách cung cấp; và xác định được cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện thủ tục; có vướng mắc cần tư vấn; bạn có thể liên hệ đến số điện thoại 0979.964.828 để được hỗ trợ kịp thời.
Luật sư tư vấn, giải quyết tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất đai được xác đinh là loại tranh chấp phức tạp; có nhiều quy phạm pháp luật điều chỉnh về nội dung này. Với kinh nghiệm tham gia giải quyết nhiều trường hợp tranh chấp đất đai khác nhau; Luật Hùng Bách cung cấp dịch vụ luật sư đất đai hỗ trợ khách hàng giải quyết tranh chấp nhanh chóng – chi phí hợp lý như:
- Tư vấn miễn phí qua điện thoại nội dung các vụ việc tranh chấp khác nhau;
- Tiếp nhận thông tin; nghiên cứu hồ sơ; đưa ra các phương án để bảo vệ tốt nhất quyền lợi cho khách hàng;
- Cung cấp các mẫu đơn và hướng dẫn cách viết;
- Hỗ trợ soạn thảo các đơn từ, văn bản trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp;
- Thu thập các hồ sơ, giấy tờ còn thiếu liên quan đến vụ việc tranh chấp;
- Thay mặt khách hàng tham gia đàm phán, thương lượng, hòa giải; giải quyết khiếu nại tại các cơ quan có thẩm quyền.
- Nhận ủy quyền giải quyết tất cả các vụ việc tranh chấp liên quan đến đất đai tại Toà án.
Liên hệ Luật sư Đất đai – Luật Hùng Bách
Nếu bạn cần tư vấn giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai; bạn có thể liên hệ đến Luật Hùng Bách làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:
- Văn phòng Hồ Chí Minh: Số 33, Đường Số 4, Phường 7, quận Gò Vấp, Hồ Chí Minh.
- Văn phòng Hà Nội: Số 32 Đỗ Quang, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
- Văn phòng Đà Nẵng: Số 48 Mai Dị, phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, Đà Nẵng.
- Văn phòng Hà Tĩnh: Số 26 Phan Đình Phùng, phường Nam Hà, Tp. Hà Tĩnh, Hà Tĩnh.
- Điện thoại (Zalo/Viber/Whatsapp): 0979.964.828
- Fanpage: https://www.facebook.com/Lhb.hcm
- Website: https://lhblaw.vn/
- Email: luathungbach.hcm@gmail.com
Trân trọng!
