Khi vợ chồng ly hôn, ngoài tranh chấp về quyền nuôi con, tài sản chung, nợ chung thì mức cấp dưỡng nuôi con cũng là một vấn đề mà nhiều cặp vợ chồng không thống nhất được. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn “Quy định về mức cấp dưỡng, trợ cấp nuôi con sau khi ly hôn“. Nếu bạn đang gặp phải tình huống này và cần được tư vấn, bạn có thể liên hệ Luật Hùng Bách theo số 0988.732.880 (Zalo) để được tư vấn cụ thể.
MỤC LỤC
Cấp dưỡng nuôi con là gì?
Theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình thì:
Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này.
Căn cứ quy định nêu trên thì người được cấp dưỡng là:
- Con chưa thành niên;
- Con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Theo đó, cha, mẹ người không sống chung với con sẽ đóng góp tiền. Hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của con.
Ai có nghĩa vụ phải cấp dưỡng nuôi con?
Như trình bày ở trên thì dù cha, mẹ đã ly hôn thì vẫn có quyền, nghĩa vụ đối với con chung. Người không sống cùng với con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
Do vậy, cha, mẹ khi ly hôn sẽ thoả thuận người trực tiếp nuôi dưỡng con, mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng nuôi. Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án giải quyết.
Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng. Toà án sẽ giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện. Và họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.
Quy định về tiền cấp dưỡng nuôi con.
Mức cấp nuôi con sẽ do cha, mẹ tự thoả thuận với nhau. Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án giải quyết căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của con.
Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Mức cấp dưỡng nuôi con tối thiểu là bao nhiêu?
Câu hỏi:
Xin chào luật sư Hùng Bách. Tôi và chồng hiện nay đang thực hiện thủ tục ly hôn. Chúng tôi có 2 con chung, cháu 5 tuổi và 7 tuổi. Vì không muốn các con mỗi bé ở một nơi nên chúng tôi thống nhất con sẽ ở với tôi và chồng tôi sẽ cấp dưỡng. Nhưng chúng tôi chưa thống nhất được mức cấp dưỡng. Tôi muốn anh cấp dưỡng nuôi 2 con chung là 30 triệu đồng một tháng. Nhưng chồng tôi muốn cấp dưỡng 15 triệu. Xin hỏi Luật sư pháp luật quy định mức cấp dưỡng cho con tối thiểu là bao nhiêu ah? Mong nhận được sự phản hồi từ luật sư. Tôi cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Chào bạn. Theo thông tin bạn cung cấp hiện nay vợ chồng bạn không thoả thuận được về mức cấp dưỡng. Cụ thể bạn yêu cầu cấp dưỡng nuôi 2 cháu là 30 triệu đồng/tháng (15 triệu đồng/tháng/cháu). Chồng bạn chỉ đồng ý với cấp dưỡng là 15 triệu đồng/tháng (7,5 triệu đồng/tháng/cháu). Bạn muốn biết mức cấp dưỡng hiện nay pháp luật quy định là bao nhiêu?
Luật Hùng Bách giải đáp thắc mắc của bạn như sau:
Pháp luật hiện hành không quy định mức cấp dưỡng cụ thể là bao nhiêu mà tạo điều kiện cho các bên tự thỏa thuận. Do vậy, bạn và chồng bạn có thể thoả thuận với nhau về mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng. Trường hợp không thỏa thuận được thì căn cứ vào điều kiện, thu nhập của chồng bạn và nhu cầu thiết yếu của con bạn, Tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng hợp lý.
Thực tế Toà án thường ấn định mức cấp dưỡng dao động từ 15 – 30% mức thu nhập của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Trường hợp không xác định được mức thu nhập của người cấp dưỡng thì lương tối thiểu vùng hoặc án lệ trước đó sẽ là căn cứ để Tòa án giải quyết vụ việc.
Phương thức nuôi con như thế nào?
Câu hỏi:
Chào luật sư ạ. Em muốn ly hôn đơn phương vì chồng em ăn chơi, cờ bạc không quan tâm vợ con. Con em hiện nay 8 tuổi. Em muốn ly hôn giành quyền nuôi con, con em cũng đồng ý ở với em luôn ạ. Em muốn yêu cầu chồng cấp dưỡng nuôi con. Em có thể yêu cầu chồng cấp dưỡng 1 lần được không luật sư? Em cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Theo quy định thì việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Nếu bạn muốn chồng cấp dưỡng một lần bạn có thể thoả thuận với chồng. Trường hợp các bên không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định phương thức cấp dưỡng.
Bạn có quyền yêu cầu cấp dưỡng một lần. Tuy nhiên việc xem xét yêu cầu cấp dưỡng một lần sẽ phụ thuộc vào ý kiến của chồng bạn và điều kiện của chồng bạn. Trường hợp các bên không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định phương thức cấp dưỡng hàng tháng hoặc phương thức khác phù hợp với nhu cầu, lợi ích của con và điều kiện của chồng bạn.
Ngoài ra, các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Cách tính tiền cấp dưỡng nuôi con hiện nay.
Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì mức cấp dưỡng nuôi con sẽ căn cứ vào hai yếu tố sau:
Thứ nhất, căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Khả năng thực tế của người có nghĩa cấp dưỡng là người có thu nhập thường xuyên. Hoặc tuy không có thu nhập thường xuyên nhưng còn tài sản sau khi đã trừ đi chi phí thông thường cần thiết cho cuộc sống của người đó.
Thứ hai, việc cấp dưỡng phải đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng được xác định căn cứ vào mức sinh hoạt trung bình tại địa phương nơi người được cấp dưỡng cư trú. Bao gồm các chi phí thông thường cần thiết về ăn, ở, mặc, học, khám chữa bệnh… và các chi phí thông thường cần thiết khác để bảo đảm cuộc sống của người được cấp dưỡng.
Tại Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 có hướng dẫn như sau:
“Tiền cấp dưỡng nuôi con bao gồm những chi phí tối thiểu cho việc nuôi dưỡng và học hành của con và do các bên thoả thuận. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được thì tuỳ vào từng trường hợp cụ thể, vào khả năng của mỗi bên mà quyết định mức cấp dưỡng nuôi con cho hợp lý”.
Do vậy, để tính tiền cấp dưỡng nuôi con hiện nay thì cần căn cứ vào điều kiện, thu nhập của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu như các chi phí sinh hoạt thông thường về ăn, ở, mặc, học, khám chữa bệnh… của người được cấp dưỡng.
Hiện nay pháp luật cho phép các bên tự thoả thuận với nhau về mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng. Trường hợp không thỏa thuận được thì tuỳ trường hợp Tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng nuôi con hợp lý.
Không có thu nhập, có phải cấp dưỡng nuôi con không?
Câu hỏi:
Xin chào luật sư. Tôi và vợ ly hôn chúng tôi có 2 con chung. 2 con do vợ tôi nuôi. Tôi không có công việc ổn định, có lúc không có thu nhập. Xin hỏi luật sư tôi có phải cấp nuôi con không?
Luật sư giải đáp:
Căn cứ Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình quy định về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
Do vậy, nếu bạn không trực tiếp nuôi con thì phải có nghĩa vụ cấp dưỡng. Bạn có thu nhập thấp hoặc không có thu nhập thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ này. Trường hợp không có thu nhập thì sẽ dùng tài sản để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.
Chồng/ vợ không cấp dưỡng sau khi ly hôn, phải làm sao?
Câu hỏi:
Vợ chồng em ly hôn hồi tháng 2/2023. Chúng em ly hôn thuận tình, con do em nuôi, chồng cấp dưỡng 3 triệu đồng mỗi tháng. Nhưng sau khi ly hôn chồng cũ em cấp dưỡng được 2 tháng đầu sau đó không cấp dưỡng nữa. Em đã nhiều lần yêu cầu chồng cũ cấp dưỡng nhưng anh cứ hẹn hết lần này đến lần khác. Các chi phí sinh hoạt của con ngày càng tăng nên em muốn anh phụ em một ít. Em liên hệ thì anh cứ như vậy em không biết làm thế nào. Xin luật sư tư vấn giúp em với ạ. Em cảm ơn luật sư.
Luật sư tư vấn:
Yêu cầu cấp dưỡng sau khi ly hôn thế nào?
Nếu chồng cũ cố tình không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con thì bạn có thể nộp đơn đến Cơ quan thi hành án để yêu cầu tổ chức thi hành bản án của Tòa án. Khi đó, cơ quan này sẽ tiến hành cưỡng chế như khấu trừ tiền trong tài khoản, trừ vào thu nhập của người chồng cũ.
Không cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn bị xử phạt thế nào?
Người cố tình không chấp hành bản án, quyết định của tòa. Hoặc không tự nguyện thi hành các quyết định về thi hành án. Tùy theo tính chất và mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Xử phạt vi phạm hành chính
– Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng khi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn. (Điểm b khoản 1 Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP);
– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với trường hợp đã có bản án, quyết định của Tòa án nhưng trì hoãn thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng trong trường hợp có điều kiện thi hành án. (Điểm c khoản 3 Điều 64 Nghị định 82/2020/NĐ-CP).
Truy cứu trách nhiệm hình sự
– Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng (Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017).
Trường hợp có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối. Hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe. Hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm. Thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
– Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội không chấp hành án (Điều 380 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017).
Trường hợp có điều kiện mà không chấp hành bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật. Hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm. Thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Thủ tục yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Trường hợp 1: Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo thỏa thuận khi ly hôn
Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình thì người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
Như vậy, nếu bên không trực tiếp nuôi dưỡng con trốn tránh không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đã được các bên thỏa thuận trước đó. Thì bên còn lại có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc người đó thực hiện nghĩa vụ này.
Thủ tục yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con như sau:
Bước 1: Viết đơn và chuẩn bị hồ sơ khởi kiện yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng như:
- Đơn khởi kiện về việc cấp dưỡng;
- Bản sao chứng thực CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của người khởi kiện, người bị kiện;
- Bản án/Quyết định ly hôn;
- Bản sao chứng thực giấy khai sinh của con;
- Chứng cứ chứng minh thu nhập của người có nghĩa vụ cấp dưỡng.
Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện đến Toà án nhân dân cấp huyện nơi người có nghĩa vụ cấp dưỡng cư trú.
Bước 3: Đóng tạm ứng án phí.
Bước 4: Toà án thụ lý và giải quyết vụ án.
Trường hợp 2: Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo Bản án/Quyết định của Toà án
Để yêu cầu thi hành án, người trực tiếp nuôi con/người giám hộ cho con phải nộp hồ sơ yêu cầu cấp dưỡng tại Cơ quan thi hành án.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ yêu cầu thi hành án gồm:
- Đương sự tự mình hoặc ủy quyền cho người khác yêu cầu thi hành án bằng hình thức trực tiếp nộp đơn. Hoặc trình bày bằng lời nói. Hoặc gửi đơn qua bưu điện. >> Xem thêm: Mẫu đơn yêu cầu thi hành án mới nhất
- Bản án hoặc quyết định của Tòa án có ghi nhận về cấp dưỡng;
- Tài liệu chứng minh người có nghĩa vụ cấp dưỡng đang có tài sản để thi hành.
Bước 2: Nộp hồ sơ yêu cầu thi hành án
Nộp hồ sơ yêu cầu thi hành án đến Chi cục thi hành án huyện. Hoặc Cục thi hành án tỉnh có trụ sở cùng địa bàn với Tòa án ra bản án, quyết định về cấp dưỡng.
Bước 3: Ra quyết định thi hành án
Cơ quan thi hành án ra quyết định thi hành án. Và thông báo quyết định thi hành án cho đương sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
Việc thông báo được thực hiện theo các hình thức sau:
- Thông báo trực tiếp hoặc qua cơ quan, tổ chức, cá nhân khác theo quy định của pháp luật;
- Niêm yết công khai;
- Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Chi phí thông báo do người phải thi hành án chịu. Trừ trường hợp pháp luật quy định ngân sách nhà nước chi trả hoặc người được thi hành án chịu.
Bước 4: Người phải thi hành án tự nguyện thi hành án
Thời hạn tự nguyện thi hành án là 10 ngày, kể từ ngày người phải thi hành án nhận được quyết định thi hành án. Hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án.
Bước 5: Cưỡng chế thi hành án
Hết thời hạn tự nguyện thi hành án, người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành án thì bị cưỡng chế.
Chấp hành viên tiến hành xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án theo quy định.
Quyết định trừ vào thu nhập của người phải thi hành án. Thu nhập của người phải thi hành án bao gồm:
- Tiền lương;
- Tiền công;
- Tiền lương hưu;
- Tiền trợ cấp mất sức lao động;
- Thu nhập hợp pháp khác.
Mức cao nhất được trừ vào tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp mất sức lao động là 30% tổng số tiền được nhận hàng tháng. Trừ trường hợp đương sự có thỏa thuận khác.
Đối với thu nhập khác thì mức khấu trừ căn cứ vào thu nhập thực tế của người phải thi hành án. Nhưng phải đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu của người đó và người được nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật.
Lưu ý gì khi yêu cầu cấp dưỡng nuôi con
Khi yêu cầu cấp dưỡng cho con, cần lưu ý về thời hiệu yêu cầu thi hành án:
– Thời hiệu yêu cầu thi hành án là 05 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật.
– Nếu bản án, quyết định Tòa án ấn định thời hạn thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cụ thể. Thì thời hiệu yêu cầu thi hành án là 05 năm tính từ ngày nghĩa vụ cấp dưỡng đến hạn.
– Nếu bản án, quyết định ghi nhận việc cấp dưỡng thực hiện định kỳ (theo tháng, quý, năm,…). Thì thời hiệu 05 năm được áp dụng cho từng định kỳ, kể từ ngày đến hạn thực hiện cấp dưỡng.
Quá thời hạn nêu trên thì không còn quyền yêu cầu thi hành án cấp dưỡng.
Dịch vụ luật sư.
Luật Hùng Bách cung cấp dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hôn nhân gia đình bao gồm các công việc như:
- Tư vấn các vấn đề pháp lý về hôn nhân gia đình MIỄN PHÍ qua Điện thoại/Zalo/Viber/WhatsApp: 0988.732.880.
- Cung cấp mẫu đơn ly hôn đơn phương/thuận tình: 150.000đ/bộ.
- Hỗ trợ soạn đơn ly hôn đơn phương/thuận tình: 500.000đ/bộ.
- Hỗ trợ soạn thảo đơn khởi kiện (V/v Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng sau ly hôn. Chia tài sản sau ly hôn,…): 500.000đ/đơn.
- Tư vấn, hỗ trợ soạn thảo văn bản thỏa thuận phân chia tài sản chung vợ chồng: Từ 3.000.000đ.
- Dịch vụ ly hôn thuận tình trọn gói. Vợ chồng chỉ cần đến toà duy nhất 01 lần: Từ 9.000.000đ.
- Dịch vụ ly hôn đơn phương trọn gói. Bạn chỉ đến toà những buổi cần thiết từ 02 – 03 lần: Từ 13.000.000đ.
- Dịch vụ ly hôn đơn phương/thuận tình nhanh: Phí tuỳ từng vụ việc.
- Luật sư tham gia giải quyết ly hôn giành quyền nuôi con: Phí tuỳ từng vụ việc.
- Luật sư tham gia giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn hoặc sau ly hôn: Phí tuỳ từng vụ việc.
- Tư vấn, hỗ trợ kháng cáo bản án ly hôn.
Trên đây là tư vấn của Luật Hùng Bách về chủ đề “Quy định về mức cấp dưỡng, trợ cấp nuôi con sau khi ly hôn”. Nếu bạn cần tư vấn hoặc hỗ trợ các vấn đề pháp lý về hôn nhân gia đình, vui lòng liên hệ Luật Hùng Bách theo một trong các phương thức sau:
- Điện thoại (Zalo/Viber/Whatsapp): 0988.732.880
- Fanpage: https://www.facebook.com/LuatHungBach – https://www.facebook.com/Lhb.hcm
- Trang web: https://lhblaw.vn/ – https://luathungbach.vn/
- Email: luathungbach.hcm@gmail.com
Trân trọng!
Cloud.
