Tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình là những bất đồng, quan điểm thường diễn ra giữa các thành viên trong hộ gia đình hoặc giữa hộ gia đình với các cá nhân sử dụng đất khác về vấn đề quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, không phải thành viên nào của hộ gia đình sử dụng đất cũng nắm rõ được các quy định pháp luật nên việc giải quyết các tranh chấp này tương đối phức tạp và mất thời gian. Trong phạm vi bài viết này, Luật Hùng Bách sẽ cung cấp cho bạn đọc vài thông tin liên quan đến việc giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình. Trường hợp bạn đọc cần tư vấn về các vụ việc cụ thể, vui lòng liên hệ 0979.964.828 (có Zalo/Viber) để được Luật sư đất đai hỗ trợ giải quyết.
MỤC LỤC
Quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Căn cứ quy định tại khoản 29 Điều 3 Luật Đất đai 2013 giải thích về Hộ gia đình sử dụng đất như sau:
“Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.”.
Theo đó, hộ gia đình được cấp Giấy chứng nhận ghi tên là “Hộ ông” hoặc “Hộ bà” khi có đủ các điều kiện sau:
(1) Các thành viên có quan hệ hôn nhân; quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng (cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi,…).
(2) Đang sống chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất; công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất.
(3) Có quyền sử dụng đất chung bằng các hình thức như: Cùng nhau đóng góp (góp tiền mua chung,…); hoặc cùng nhau tạo lập (cùng nhau khai hoang đất,…) để có quyền sử dụng đất chung; hoặc được tặng cho chung, thừa kế chung,…
Vì vậy, để có căn cứ xác định các thành viên trong hộ gia đình thì nên làm giấy/đơn xin xác nhận nhân khẩu của cơ quan công an để xác nhận thành viên hộ gia đình tại thời điểm được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đây chính là cơ sở quan trọng để xác định thành viên “Hộ gia đình sử dụng đất”.
LUẬT SƯ ĐẤT ĐAI – LUẬT HÙNG BÁCH – 0979.964.828 (ĐIỆN THOẠI/ZALO)
Các tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Tranh chấp đất đai thừa kế quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Đây là một trong những loại tranh chấp có liên quan đến đất đai phổ biến hiện nay. Thông thường loại tranh chấp này xảy ra khi đất đứng tên hộ gia đình mà một trong các thành viên của hộ gia đình đã qua đời mà không để lại di chúc. Vì vậy, không thể xác định và phân chia ranh giới rõ ràng phần đất cho từng người trong hộ gia đình.
Tranh chấp chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Tranh chấp này diễn ra khi một trong những thành viên sử dụng đất trong hộ gia đình tự ý thực hiện việc chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất cho người khác mà không được sự đồng ý, cho phép bằng văn bản của những thành viên còn lại có quyền sử dụng đất chung trong hộ gia đình
Tranh chấp đất với hộ liền kề
Loại tranh chấp này thường xảy ra khi các bên chủ thể không phân biệt được ranh giới phần chia quyền sử dụng đất rõ ràng của các hộ gia đình với nhau. Nguyên nhân là do một bên cho rằng bên kia có hành vi lấn chiếm, sử dụng đất bên phần đất của hộ gia đình mình.
Tranh chấp khi đất có sổ đỏ bị trùng, bị thiếu diện tích thực tế
Nguyên nhân do sai sót trong quá trình cấp giấy chứng nhận dẫn đến diện tích đất đã được cấp cho hộ gia đình này mà lại ghi vào giấy chứng nhận cho người khác. Hoặc diện tích trong giấy chứng nhận được cấp không trùng với diện tích đất thực tế.
Tranh chấp lối đi chung của các hộ gia đình
Lối đi chung luôn là vấn đề khó thống nhất giữa các gia đình ở gần nhau. Tranh chấp có thể xảy ra khi các bên không thống nhất được việc làm hoặc sử dụng một lối đi chung. Nguyên nhân có thể do một bên tự ý làm một lối đi chung trên diện tích thuộc quyền sử dụng của bên còn lại.
Nếu bạn đang có vướng mắc vụ việc của mình có thuộc trường hợp phải hoà giải trước khi khởi kiện hay không? Hãy liên hệ Luật sư Luật Hùng Bách: 0979.964.828 (Có Zalo/Viber) để được tư vấn.
Cách giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Bước 1: Trước tiên, khi xảy ra tranh chấp các thành viên trong gia đình cần tiến hành tự hòa giải; hoặc hòa giải cơ sở (không bắt buộc). Nếu hòa giải không thành, các bên cần gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải đối với một số trường hợp bắt buộc phải hoà giải. Nếu không thuộc trường hợp bắt buộc hoà giải có thể thực hiện khởi kiện ngay tại Toà án để yêu cầu giải quyết.
Bước 2: Đối với trường hợp bắt buộc hoà giải tại UBND cấp xã nếu hòa giải tại UBND cấp xã không thành; tùy từng trường hợp cụ thể căn cứ vào Điều 203 Luật Đất đai 2013 mà lựa chọn cơ quan giải quyết:
- Đất có Giấy chứng nhận hoặc một trong các giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013; nộp đơn yêu cầu Tòa án nhân dân giải quyết.
- Đất không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ trên thì lựa chọn nộp đơn tại 1 trong 2 cơ quan sau:
- Ủy ban nhân dân cấp huyện. Trường hợp vẫn không đồng ý với quyết định giải quyết đó thì đương sự có quyền khiếu nại đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện ra Tòa án nhân dân theo quy định pháp luật tố tụng hành chính.
- Khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định pháp luật tố tụng dân sự.
Mọi vướng mắc, nhu cầu sử dụng dịch vụ Luật sư đất đai được Luật Hùng Bách tiếp nhận qua số 0979.964.828 (Zalo)
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất hộ gia đình
Đối với trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất có thẩm quyền thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai. Trường hợp hoà giải không thành thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định như sau:
Trường hợp 1: Đất có Giấy chứng nhận hoặc một trong các giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013 thì thẩm quyền do Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết.
Trường hợp 2: Đất không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ theo quy định thì các bên lựa chọn 1 trong 2 cơ quan có thẩm quyền giải quyết:
+ Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
+ Khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thể xét xử sơ thẩm trong những trường hợp sau đây:
- Vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện nếu xét thấy cần thiết hoặc do lời đề nghị của Tòa án nhân dân cấp huyện
- Đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.
XEM THÊM: THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai hộ gia đình
Tình huống: Gia đình tôi hiện đang có một diện tích đất là 2000m2 đứng tên hộ gia đình tại Long An. Hiện tại đất chỉ trồng cây lâu năm. Vừa rồi tôi mới phát hiện hàng xóm đã lấn chiếm 1 phần diện tích đất của gia đình tôi tầm 250m2. Gia đình tôi đã trao đổi, thương lượng nhưng bên kia vẫn nhất định không trả lại đất. Mặc dù đất đã được cấp sổ cho hộ gia đình chúng tôi. Giờ tôi phải làm như thế nào để lấy lại được phần diện tích bị lấn chiếm đó. Mong được giải đáp.
Trả lời: Luật Hùng Bách tư vấn giải quyết vụ việc của bạn như sau:
Trường hợp của bạn thuộc tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất (tranh chấp về ranh giới đất, lấn chiếm đất). Đất đã có giấy chứng nhận được cấp cho hộ gia đình. Các bước để thực hiện việc giải quyết như sau:
Hoà giải tranh chấp đất đai của hộ gia đình
Bước 1: Tự hoà giải hoặc giải quyết tranh chấp thông qua hoà giải ở cơ sở
Khi xảy ra tranh chấp đất đai, hai bên gia đình bạn có thể tự hòa giải, thương lượng với nhau để giải quyết tranh chấp. Hoặc thông qua hòa giải ở cơ sở (thông qua hòa giải viên theo quy định của Luật Hòa giải cơ sở).
Bước 2: Nộp đơn yêu cầu hoà giải tranh chấp đất đai
Các bên không tự hoà giải được thì gia đình bạn gửi đơn yêu cầu hoà giải tranh chấp đất đai; kèm các tài liệu chứng cứ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy tờ nhân thân của các bên; biên bản đo đạc,…) đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để hoà giải.
Đơn yêu cầu hoà giải tranh chấp đất đai cần đảm bảo nội dung cần thiết để Uỷ ban nhân dân giải quyết. Nếu bạn chưa biết soạn đơn như thế nào? Hãy liên hệ Luật sư Luật Hùng Bách: 0979.964.828 (Có Zalo/Viber) để được hỗ trợ soạn đơn gửi đến cơ quan có thẩm quyền.
Bước 3: Trách nhiệm của UBND cấp xã khi nhận đơn yêu cầu hoà giải
Trường hợp nhận hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì trong thời gian tối đa 03 ngày; cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.
Nếu xác nhận hồ sơ đầy đủ thì UBND cấp xã tiến hành thẩm tra; xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp:
- Thu thập giấy tờ, tài liệu, chứng cứ do các bên liên quan cung cấp về nguồn gốc đất; quá trình sử dụng đất; hiện trạng sử dụng đất;
- Thành lập Hội đồng hoà giải tranh chấp đất đai để thực hiện hoà giải. Bao gồm: Chủ tịch hội đồng là Chủ tịch hoặc Phó chủ tịch UBND; đại diện ủy ban MTTQ; tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn,..; đại diện nhân dân biết rõ về thửa đất; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp; đại diện Hội Nông dân/ Hội phụ nữ/ Hội cựu chiến binh,…
Bước 4: Tổ chức cuộc họp hoà giải đất đai
Trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp. Chủ tịch hội đồng tổ chức cuộc họp hoà giải có sự tham gia của các bên tranh chấp; thành viên Hội đồng hoà giải tranh chấp đất đai và người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
- Việc hoà giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt.
- Trường hợp một trong các bên vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hoà giải không thành.
Bước 5: Lập biên bản ghi nhận kết quả hoà giải đất đai
Kết quả hoà giải phải được lập thành biên bản và phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng; các bên tranh chấp có mặt tại buổi hoà giải; các thành viên hội đồng hoà giải; các bên liên quan và phải có đóng dấu của UBND cấp xã. Biên bản phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại UBND cấp xã.
Bước 6: Kết quả hoà giải đất đai
Trường hợp hòa giải thành: Lập biên bản hòa giải thành. Các bên tự giác thực hiện theo các nội dung đã thống nhất theo biên bản hòa giải.
XEM THÊM: QUY ĐỊNH GIẢI QUYẾT HOÀ GIẢI ĐẤT ĐAI KHI CÓ TRANH CHẤP
Bạn không có thời gian thực hiện thủ tục hoà giải tại UBND cấp xã/phường hãy liên hệ đến 0979.964.828 (Có Zalo/Viber) để được tư vấn, hỗ trợ thay mặt bạn thực hiện thủ tục tại cơ quan có thẩm quyền.
Khởi kiện tại Toà án giải quyết tranh chấp đất hộ gia đình
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
- Đơn khởi kiện theo mẫu;
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất;
- Biên bản hòa giải có chứng nhận của UBND xã và có chữ ký của các bên tranh chấp;
- Giấy tờ của người khởi kiện (căn cước nhân dân; xác nhận thông tin về cư trú);
- Văn bản đo đạc, xác minh về việc thửa đất bị lấn chiếm; Trích lục hồ sơ địa chính đối với thửa đất có tranh chấp…
Nơi nộp hồ sơ khởi kiện là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất đang tranh chấp.
Trường hợp bạn không có thời gian chuẩn bị hồ sơ khởi kiện; làm việc tại toà án có thể uỷ quyền để Luật Hùng Bách hỗ trợ thủ tục giải quyết tranh chấp.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ khởi kiện
- Sau khi nhận được hồ sơ, Tòa án xem xét và ra quyết định có thụ lý vụ án không; thông báo cho người khởi kiện nếu có yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn kiện; trả đơn kiện; thụ lý đơn kiện; chuyển giao đơn kiện.
- Chánh án Tòa án tiến hành phân công thẩm phán để giải quyết vụ án.
- Người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí trong vòng 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo tạm ứng án phí; vụ án sẽ được thụ lý sau khi Tòa án nhận biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
- Bị đơn và các bên liên quan nộp bản ghi ý kiến về yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo.
XEM THÊM: THỦ TỤC KHỞI KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Bước 3: Thụ lý vụ án và chuẩn bị xét xử
- Sau khi thụ lý vụ án, Tòa án tiến hành chuẩn bị xét xử trong thời hạn 04 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án. Nếu vụ việc phức tạp, được gia hạn thêm không quá 02 tháng.
- Quá trình chuẩn bị xét xử Toà án sẽ tổ chức các buổi lấy lời khai; thông báo mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ, hòa giải. Tại đây, nếu các bên thỏa thuận được với nhau thì Tòa án ra quyết định công nhận hòa giải thành. (Điều 208, 212 BLTTDS 2015).
- Trường hợp các bên không thống nhất giải quyết thì Toà án ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử khi đã đủ hồ sơ cần thiết. Trong 01 tháng từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử; Tòa án phải mở phiên xét xử sơ thẩm.
- Sau khi có bản án sơ thẩm các bên tranh chấp có quyền kháng cáo nếu có căn cứ theo quy định.
Nếu bạn không có thời gian đi lại giải quyết; hãy liên hệ qua số 0979.964.828 để Luật Hùng Bách hỗ trợ thủ tục giải quyết tranh chấp; nhanh chóng – chuyên nghiệp và tiết kiệm chi phí.
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Nếu bạn đọc đang gặp rắc rối liên quan đến tranh chấp đất đai có thể liên hệ tới Luật sư. Luật sư sẽ tư vấn và giải đáp cho bạn một cách cụ thể. Với kinh nghiệm thực tiễn của Luật sư trong quá trình giải quyết các vụ việc tranh chấp đất đai; sẽ bảo vệ được quyền và lợi ích của khách hàng. Công ty Luật Hùng Bách cung cấp dịch vụ pháp lý liên quan đến giải quyết tranh chấp đất như:
- Tư vấn về phương án giải quyết những tranh chấp đất đai hộ gia đình đúng theo quy định pháp luật.
- Hỗ trợ khách hàng hòa thoả thuận giải quyết nội bộ gia đình; tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã; hạn chế tối đa tình trạng xung đột căng thẳng hơn.
- Hỗ trợ soạn thảo, chuẩn bị đơn từ; văn bản khởi kiện nộp tại Tòa án hoặc hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp nộp tại Ủy ban nhân dân.
- Hướng dẫn hồ sơ, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai; tranh chấp về mua bán, tặng cho, chuyển nhượng; thừa kế quyền sử dụng đất;…
- Luật sư đại diện khách hàng bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại Tòa án trong trường hợp giải quyết tranh chấp tại Tòa.
Phí dịch vụ tư vấn; thực hiện các thủ tục pháp lý sẽ được điều chỉnh tùy vào từng vụ việc. Liên hệ ngay đến số 0979.964.828 để được Luật sư chuyên môn tư vấn pháp luật miễn phí.
Liên hệ Luật sư Đất đai – Luật Hùng Bách
Nếu bạn cần tư vấn liên quan đến đất đai, bạn có thể liên hệ đến Luật Hùng Bách làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:
- Điện thoại (Zalo/Viber/Whatsapp): 0979.964.828
- Fanpage:https://www.facebook.com/LuatHungBach https://www.facebook.com/Lhb.hcm
- Website: https://lhblaw.vn/ – https://luathungbach.vn/
- Email: luathungbach.hcm@gmail.com
